Mam haka na raka

March 1, 2009

Każdego roku na raka piersi zapada 10 tys. Polek i z powodu tego nowotworu umiera 5 tys. Pacjentek, czyli 50 proc. tych, które zachorowały. W USA i Skandynawii – 30 proc. W Polsce dałoby się uratować rocznie dwa i pół tysiąca kobiet. Za to, że tak się nie dzieje, w 80 proc. odpowiada zbyt późna diagnoza.

Czynniki ryzyka:

Przyczyny większości przypadków raka piersi nie są możliwe do ustalenia. Czynnikami podwyższającymi ryzyko zachorowania są m.in: starszy wiek, rodzinne występowanie raka piersi, pierwsza miesiączka we wczesnym wieku, menopauza w późnym wieku, pierwszy poród w starszym wieku, długotrwała hormonalna terapia zastępcza oraz stosowanie antykoncepcji hormonalnej przez kobiety będące nosicielkami mutacji genów BRCA-1 i BRCA-2.

Objawy:

Rak sutka jest wykrywany zwykle jako namacalne, niebolesne zgrubienie w piersi. Obecnie przesiewowe badania mammograficzne pozwalają na wykrycie raka zanim stanie się on wyczuwalny w badaniu palpacyjnym. Należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza, jeśli:

pierś ma zmieniony kształt,
na skórze piersi występują zmarszczenia, wciągnięcia, zmiana koloru,
brodawka jest wciągnięta, zaczerwieniona lub ma owrzodzenie,
z brodawki wydobywa się wydzielina,
jest wyczuwalny guzek lub stwardnienie.

Badania przesiewowe:

Najlepszą metodą wykrywania raka piersi we wczesnych stadiach zaawansowania jest prowadzenie badań przesiewowych (screening), które polegają na badaniu mammograficznym kobiet bez objawów klinicznych.

Tabela II. Schemat badań kobiet bez objawów i dodatkowych czynników ryzyka

Wiek kobiety	Samobadanie	Badanie lekarskie	Mammografia
20-40 rok życia	co 1 miesiąc	co 36 miesięcy	nie
powyzej 40 roku życia	co 1 miesiąc	co 12 miesięcy	co 12 miesięcy
Kobiety z rodzin wysokiego ryzyka dziedzicznego raka piersi powinny być objęte opieką według indywidualnych wytycznych.